Những nhà sáng tạo nổi tiếng TK 20 – Sam Walton

Sam Walton được mệnh danh là “ông vua bán lẻ ở Mỹ”. Ông là người thành lập tập đoàn bán lẻ Wal-Mart và cũng được lịch sử ghi dấu như một trong những người giàu nhất thế giới trong nhiều năm cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21.

Samuel Moore “Sam” Walton (sinh 29/3/1918 mất 4/5/1992) là một nhà kinh doanh và doanh nhân nổi tiếng. Ông sinh ở Kingfisher, Oklahoma, nổi tiếng vì sáng lập ra chuỗi cửa hàng bán lẻ Wal-Mart và Sam’s Club. Những kinh nghiệm sống và bí quyết kinh doanh của ông được hé lộ qua cuốn hồi ký có tên “Made in America” được dịch qua tiếng Việt với tên “Cuộc đời kinh doanh tại Mỹ”

Những năm đầu đời

Sam Walton là con của Thomas Gibson Walton và Nancy “Nannie” Lee (née Lawrence), ông sinh ở Kingfisher, Oklahoma vào 29 tháng 3 năm 1918.

. Ông sinh năm 1918 trong một gia đình nông dân nghèo ở tiểu bang Oklahoma. Vào giai đoạn đại khủng hoảng của nước Mỹ, gia đình Sam cũng như nhiều gia đình khác đều phải chịu ảnh hưởng nặng nề. Ông lớn lên trong tình trạng gia đình kiệt quệ và túng thiếu.

Từ cậu bé đưa báo đến “vua bán lẻ” Mỹ

Nhận thức vai trò của mình là phải hỗ trợ chứ không thể dựa dẫm vào gia đình, ông đã bắt đầu đi đưa báo từ lúc 8 tuổi cho đến khi vào đại học. Khi học đại học ông cũng đã trải qua rất nhiều nghề để nuôi sống bản thân cũng như trang trải cho việc học tập. Trong quãng thời gian đó ông đã học được rằng cần phải làm việc chăm chỉ như thế nào để có được một USD và khi bạn lao động thì bạn xứng đáng được hưởng một cái gì đó.

Bình minh của một thiên tài

Sam Walton bắt đầu lập nghiệp với vị trí thật khiêm nhường: công nhân làm thuê cho một tiệm giặt là tại thị trấn Bentonville, tiểu bang Arkansas, Hoa Kỳ. Hằng ngày, chàng thanh niên 28 tuổi này cùng 3 nhân viên khác đem những món đồ đã được là ủi sạch sẽ trao tận tay cho từng khách hàng.

Lúc đó hai tập đoàn bán lẻ khổng lồ Kmart và Sears sở hữu hầu hết hệ thống cửa hàng bán lẻ tại Arkansas và các bang lân cận. Sau nhiều lần đi giao hàng, trực tiếp gặp đủ các loại khách hàng, Sam Walton đã phát hiện Kmart và Sears không hề xuất hiện ở các thị trấn nhỏ bé và hẻo lánh như Benton quê mình.Với phản xạ kinh doanh nhạy bén, Sam Walton liền dốc toàn bộ số tiền 150 USD thuê 8 công nhân và thành lập một cửa hàng bán lẻ đầu tiên, lấy tên là Wal-Mart ngay tại thị trấn Bentonville quê ông. Không ai có thể ngờ, đây chính là tiền thân của một hệ thống bán lẻ lớn nhất thế giới và lớn nhất mọi thời đại sau này.

Thời gian đầu tiên khởi nghiệp, do vốn ít, kinh nghiệm thiếu, cửa hàng của Sam chủ yếu buôn sỉ bán lẻ theo phương châm lấy công làm lãi, buôn bán những nhu yếu phẩm cần thiết nhất mà thôi. Sam Walton cũng đã thu hút số lượng lớn khách hàng trong thị trấn bằng chất lượng dịch vụ như tác phong phục vụ nhiệt tình chu đáo, chất lượng hàng bảo đảm, giá cả phải chăng… Cho tới năm 1965, Wal-Mart đã trở thành một trong những cửa hàng bán lẻ thu hút nhiều khách hàng tại thị trấn Benton ^[1]

Sam Walton đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực kinh doanh thời bấy giờ. Mặc dù có bước khởi đầu khá thuận lợi nhưng là con người xuất thân từ nông thôn, Walton rất tiết kiệm trong chi phí. Thậm chí khi trở thành một trong số những người giàu nhất nước Mỹ, Sam vẫn là một con người bình dị và khiêm tốn. Công thức làm ăn của ông đã được truyền tụng từ đời này sang đời khác là cắt giảm chi phí + giảm giá + dịch vụ tối ưu + khai thác hiệu quả công nghệ thông tin + đảm bảo cuộc sống nhân viên.

Dưới tài lãnh đạo của Sam Walton, Wal-Mart đã phát triển rất nhanh chóng và trở thành đối thủ cạnh tranh ngang ngửa với đối thủ Kmart vào đầu thập niên 1970. Hiện nay, hệ thống cửa hàng siêu thị bán lẻ thuộc quyền sở hữu của tập đoàn Wal-Mart đã lên tới hàng chục nghìn địa điểm nằm rải rác khắp Bắc Mỹ, châu Âu và tích cực vươn sang châu Á.

Trưởng thành

Đi tìm mô hình: Wal-Mart đã mất rất nhiều năm để tìm tòi mô hình phát triển. Mục tiêu cạnh tranh: Trước hết Wal-Mart đã cạnh tranh với các đối thủ hàng đầu như Kmart và Sears.

Wal – mart

Ra đời năm 1962 thì đến năm 1979, Wal-Mart lần đầu đạt doanh thu một tỷ đô la một năm. Đến năm 1993, doanh thu đã đạt được con số một tỷ đôla mỗi tuần. Năm 2001, doanh thu mỗi ngày của Wal-Mart đã gần bằng con số ấy. So với thời điểm 1992, Wal-Mart nay lớn hơn gấp năm lần trước đây, tuyển dụng một lượng lao động gấp ba lần hãng General Motors. Chỉ riêng một mặt hàng như bột giặt, mỗi năm Wal-Mart bán được một lượng trị giá 1,4 tỷ đôla.

Nhiều chuyên gia kinh tế dự báo rằng với tốc độ tăng trưởng như hiện nay, trong một thập kỷ nữa, doanh số hằng năm của Wal-Mart có thể vượt 1.000 tỷ đôla. Những số liệu này chỉ một quốc gia mạnh mới có thể có được. Năm 1997, Wal-Mart trở thành tập đoàn thuê nhiều lao động nhất ở Mỹ với gần 570.000 người. Cũng trong năm này, doanh số hàng năm của hãng vượt 100 tỷ đôla. Năm 1999, Wal-Mart trở thành tập đoàn lớn nhất thế giới về nhân sự với 1.140.000 người.

Nếu như giai đoạn giữa thế kỷ 20 được xem là kỷ nguyên của hãng sản xuất xe hơi General Motors và giai đoạn cuối thế kỷ 20 là của hãng phần mềm Microsoft thì đầu thế kỷ 21 này rõ ràng đã là của Wal-Mart. Tập đoàn này hiện có 4.688 siêu thị trên toàn thế giới, trong đó 80% là ở Mỹ. Bình quân mỗi ngày có khoảng 20 triệu người đến các siêu thị của Wal-Mart. Tại Mỹ, hơn 80% hộ gia đình mỗi năm mua ít nhất vài sản phẩm từ các cửa hàng của hãng.

Khi đứng ra thành lập công ty kinh doanh siêu thị bán hàng giảm giá tối đa Wal-Mart vào năm 1962 tại Bentonville, bang Arkansas, chắc hẳn Sam Walton không ngờ có ngày công ty của ông lại đứng trên cả những đại gia trong các ngành công nghiệp dầu khí (Exxon-Mobil), xe hơi (General Motors, Ford Motors), máy bay (Boeing… và trở thành công ty số một của nền công nghiệp Mỹ và thế giới.

Wal-Mart là công ty dịch vụ đầu tiên leo đến vị trí hạng nhất trên danh sách của Fortune (bắt đầu công bố từ năm 1955). Ngoài ra, Wal-Mart cũng hiện diện trong danh sách Fortune 100 công ty được giới lao động Mỹ ưa thích xin vào làm việc nhất. Tính đến nay Wal-Mart có tất cả trên 1.300.000 công nhân viên trên toàn thế giới, trở thành tập đoàn tư nhân đông nhân viên nhất thế giới.

Năm 1992, Sam Walton qua đời ở tuổi 74 do căn bệnh ung thư. Đế chế Walmart hiện được điều hành bởi các hậu duệ của Sam Walton. Tổng giá trị tài sản của gia đình Walton là 130 tỷ USD, là gia đình giàu nhất tại Mỹ theo thống kê của Tạp chí Forbes.

Trước khi qua đời, Sam Walton được sự động viên từ gia đình và bạn bè để viết nên cuốn sách “Cuộc đời kinh doanh tại Mỹ”. Ông viết chung với cộng sự John Huey. Toàn bộ bí kíp kinh doanh của tỷ phú bán lẻ huyền thoại Sam Walton đã được gói gọn trong cuốn sách. Đây được xem là cuốn sách đáng đọc đối với mọi độc giả, đặc biệt là những người thích sưu tầm sách về kinh doanh.

Toàn bộ bí kíp kinh doanh của gã tỷ phú bán lẻ Sam Walton được gói gọn trong cuốn “Cuộc đời kinh doanh tại Mỹ”, do Công ty Alpha Books phát hành. Với Sam Walton “Bí quyết thành công của một người bán lẻ hàng hóa là phải mang lại cho khách hàng những điều mà họ muốn. Nhưng như vậy chưa đủ, để trở thành xuất sắc, khách hàng phải được hưởng nhiều hơn cái họ chờ đợi. Hãy luôn đặt mình vào vị trí của khách hàng để xem họ muốn gì: Hàng hóa chất lượng tốt và phong phú? Giá thành thấp nhất? Độ tin cậy tối đa? Dịch vụ tận tình? Giờ giấc thuận tiện? Nơi đỗ xe miễn phí? Tất nhiên, khi họ thấy yên tâm, họ sẽ tiếp tục tới cửa hàng. Còn ngược lại, cũng sẽ dễ hiểu nếu chúng ta không bao giờ gặp lại những khách hàng không được thỏa mãn nhu cầu”.

Dưới bảng hiệu Wal-Mart, có hai dòng chữ sau này trở thành phương cách làm việc nổi tiếng: “Chúng tôi bán với giá thấp hơn” và “Đảm bảo thỏa mãn khách hàng”. Trong cuộc đời kinh doanh sóng gió của mình, Sam vẫn giữ vững phương châm ấy.